Rapora göre Türkiye’de e-ticaret hacmi ve işlem sayısı her yıl artarak devam ediyor.
Halihazırda dünyanın en büyük 18. e-ticaret pazarına ev sahipliği yapan Türkiye, yerel ölçekte olduğu kadar uluslararası alanda da etkileyici bir yükseliş trendi içindedir.
Rapor, pandemi döneminde artan e-ticaretteki büyüme ivmesinin kısmen yavaşlasa da hem Türkiye’de hem de dünyada gücünü savunmaya devam ettiğini ortaya koydu.
Pandemi döneminin tüketicilerin alışveriş alışkanlıklarında kalıcı bir değişim yarattığının vurgulandığı rapora göre; 2022 yılında 5,7 trilyon ABD doları küresel pazar payı elde eden e-ticaret, 100,2 trilyon ABD doları maliyetle küresel brüt hasılanın yüzde 5,7’sini temsil etti. E-ticaretin küresel perakende satışlardaki payı yüzde 22 oldu.
E-ticarette pandemi dopingi
Rapora göre; Türkiye’deki rakamlara bakıldığında; E-ticaret şubesinin büyüklüğü 2022’de 801 milyar TL’lik ekonomik hacme ulaştı ki bu Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYİH) yaklaşık yüzde 6’sına tekabül ediyor.
Son 5 yılın verilerine bakıldığında e-ticaretin GSYİH içindeki payının düzenli bir artışla yüzde 2,8’e çıktığı kaydedildi. Bu artışın yüzde 1,6’sı 2019’dan bu yana pandeminin etkisiyle kaydedilen büyüme için kaydedildi.
Türkiye’de e-ticaret faaliyetleri, pazar dinamikleri açısından diğer ülkelere göre %16,5’lik payla toplam perakendeden daha büyük bir paya sahip olsa da, bu bölümde önemli bir büyüme potansiyeli olduğu raporda vurgulandı.
Rapordan öne çıkanlar şöyle:
– Türkiye’de e-ticarette ortalama sepet tutarlarında 2020’den 2021’e 13 TL, 2021’den 2022’ye 79 TL artış gözlemlendi. Aydan aya en büyük yıllık hacim artışı yüzde 200 ile Temmuz ve Ağustos aylarında gerçekleşti.
– Alışverişlerin çoğu Kara Cuma’da yapılır. Okula dönüş dönemi ile başlayan sonbahar dönemi ve Kara Cuma, Siber Pazartesi gibi özel kampanya döngüleri, sonbahar ile yılbaşı ortası arasındaki zaman diliminde alışverişin en üst seviyeye ulaşmasını sağlıyor. Günlük işlem sayılarının ortalama maliyetine bakıldığında, ortalama sürecin 1,3 katının gerçekleştiği ‘Okula Dönüş’ dönemi ilk sırayı alırken, onu ‘Kara Cuma haftası’ takip ediyor.
– E-ticaret platformlarını kullanan kullanıcı sayısı bir önceki yıla göre yüzde 2,2 arttı. 2022’nin prestijiyle birlikte kadın kullanıcı oranı yüzde 58, erkek kullanıcı oranı yüzde 42 olarak kaydedilirken, 2021 yılına göre kadınların payı yüzde 10 arttı.
Öne çıkan endüstriler
– E-ticarette 2022 yılında satış hacmi ve işlem sayısı bazında en yüksek pazar payına sahip kategoriler sırasıyla moda ve aksesuar, elektronik ve teknoloji, kozmetik ve kişisel bakım, hizmet, turizm ve seyahat oldu. Bu beş bölüm, satış hacmi olarak e-ticaret bölümünün yüzde 63’ünü, süreçlerin ise yüzde 66’sını oluşturdu.
– En dikkat çekici büyüme kozmetik ve kişisel bakım kategorisinde yaşandı. 2022 yılında global e-ticarette gerçekleştirilen süreçlerin üçte ikisi alternatif ödeme prosedürleri ile gerçekleştirilmiştir. Türkiye’de ise dünya ortalamasının iki katı kadar klasik formüller tercih edildi. Kredi kartı en çok tercih edilen ödeme yöntemi olurken, banka kartı mikro işletmeler dışındaki tüm işletmelerde en çok tercih edilen ikinci ödeme yöntemi oldu.
– En çok satan 3 coğrafi bölge Marmara, İç Anadolu ve Ege olurken, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde en çok satan illerin bölge hacminden en yüksek payı almadığı kaydedildi.
‘İhracattaki pay yüzde 4’e çıkmalı’
ETİD Başkanı Emre Ekmekçi, Türkiye’de e-ticaretin genel ihracat içindeki payının yüzde 1’den yüzde 4’e çıkarılması gerektiğini söyledi.
Ekmekçi, “Artık yabancı müşterilere nasıl eser satabiliriz ve pazar çeşitlendirmesi bu bölümde konuşmamız gereken en önemli konular olmalı” dedi.
Pandemi döneminde e-ticaret alanında faaliyet gösteren işletme sayısında 7 kat artış olduğu belirtilirken, bu yıl prestijiyle e-ticarete giren KOBİ’lerde bir yavaşlama olduğu kaydedildi.
Sektörle ilgili açıklanan güçlendirme kararlarının yeni iş modellerinin önünü açmasını beklediklerini ifade eden Ekmekçi, şöyle devam etti: “Aynı zamanda bu tabanların aracı, toplayıcı ve e-ihracatçı modellerini ortaya çıkaracağını öngörüyoruz. Bundan sonra takviyeleri reel olarak kullanmak ve ihracatı artırmak bizim elimizde. Ekler kapsamında hedef ülke e-ticaret paydaşlarından ve pazaryerinden alınan pazara giriş raporu desteği, dijital pazaryeri tanıtım desteği, e-ihracat teşvik desteği, sipariş karşılama hizmeti, depo kiralama esası, yurt dışı pazaryeri entegrasyon desteği, online mağaza ve hizmet bazında Heyet ekleri kapsamında hak sahipleri için ek maliyet kesmesi açısından değerlidir.”
